KPH i organizacje partnerskie w Komitetach Monitorujących

Otrzymanie środków unijnych możliwe tylko i wyłącznie po uchyleniu uchwały anty-LGBT lub Samorządowej Karty Praw Rodzin. Pilnować tego będzie KPH i organizacje partnerskie, które weszły w skład 14 komitetów monitorujących sposób wydatkowania pieniędzy z UE. Stawiając władze samorządowe przed wyborem “albo homofobiczna uchwała albo miliony euro wsparcia na rozwój regionu” zamierzamy doprowadzić do uchylenia wszystkich uchwał anty-LGBT i równie dyskryminujących Samorządowych Kart Praw Rodzin w całej Polsce.  

Pierwszą uchwałę anty-LGBT wprowadziły w 2019 roku władze Świdnika (woj. lubelskie). Była to bezpośrednia odpowiedź na przyjętą w stolicy Warszawską Deklarację LGBT+.  W ślad za Świdnikiem poszły kolejne jednostki samorządu terytorialnego. W szczytowym momencie uchwały anty-LGBT i równie homofobiczne Samorządowe Karty Praw Rodzin obowiązywały na 30% terytorium Polski.  Zareagowali aktywiści i aktywistki, w tym m.in. Atlas Nienawiści prowadzący monitoring dyskryminujących społeczność LGBT+ uchwał oraz Bart Staszewski – twórca głośnego happeningu z tablicami „Strefa wolna od LGBT”. Działania rzecznicze na poziomie międzynarodowym podjęło KPH. Stowarzyszenie odbyło wizytę w Parlamencie Europejskim, złożyło w Komisji Europejskiej (KE) petycję podpisaną przez 300 tys. Europejczyków i Europejek sprzeciwiających się strefom anty-LGBT oraz przeprowadziło kampanię #InfringementNOW nawołującą KE do wszczęcia procedury naruszeniowej wobec Polski. Unia Europejska zareagowała! W lipcu 2020 roku Komisarz ds. Równości Helena Dalli podjęła decyzję o zablokowaniu funduszy z programu miast partnerskich dla 6 miejscowości w Polsce z uwagi na obowiązujące tam uchwały anty-LGBT. W lipcu 2021 roku polskie władze lokalne  zaprzestały przyjmowania uchwał anty-LGBT i SKPR. Komisja Europejska działała dalej podejmując w lipcu 2021 roku decyzję o wszczęciu wobec Polski procedury naruszeniowej. We wrześniu 2021 roku zablokowane zostają fundusze z programu React UE dla 5 województw z uchwałami anty-LGBT. W wyniku tego działania wszystkie 5 województw wycofało homofobiczne uchwały. W czerwcu 2022  roku do Umowy Partnerstwa między Polską a UE zostaje włączony zapis o zakazie finansowania samorządów z uchwałami anty-LGBT i SKPR, a następnie taki zapis umieszczono we wszystkich programach krajowych i regionalnych. W celu dopilnowania sposobu wydatkowania unijnych funduszy KPH  wraz z organizacjami partnerskimi wchodzą w skład Komitetu Umowy Partnerstwa, 13 komitetów monitorujących programy krajowe i regionalne oraz Okrągłego Stołu ds. Równości na śląsku. KPH i organizacje partnerskie zamierzają nie dopuścić do finansowania samorządów, w których nadal obowiązują uchwały anty-LGBT i SKPR. Podejmują te działania, aby finalnie doprowadzić do wycofania się z homofobicznych uchwał w całej Polsce  i zadbać o wprowadzenie rozwiązań równościowych.

KPH i organizacje partnerskie w 14 komitetach monitorujących

Wśród Komitetów Monitorujących należy wyróżnić ich cztery rodzaje: (1) Komitet Monitorujący Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności, (2) Komitet Umowy Partnerstwa, (3) Komitety Monitorujące Programy Krajowe, (4) Komitety Monitorujące Programy Regionalne. W skład każdego z tych komitetów wchodzą: przedstawiciele/ki strony rządowej, przedstawiciele/ki jednostek samorządu terytorialnego, instytucje pośredniczące, partnerzy społeczni (np. związki zawodowe), organizacje pozarządowe (NGO) oraz pełniący funkcję doradczą obserwatorzy i reprezentanci/tki Komisji Europejskiej. KPH wraz z organizacjami partnerskimi reprezentują NGOsy w 14 komitetach monitorujących i jednym ciele doradczym przy Komitecie Monitorującym na Śląsku.

Komitety Krajowe

• Komitet Monitorujący Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 (FERS): Justyna Nakielska (KPH, z ramienia i we współpracy z OFOP)
• Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FEnIKS): Justyna Nakielska (KPH) i Mirosława Makuchowska (KPH)
• Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027 (FEPW): Justyna Nakielska (KPH, z ramienia i we współpracy z Federacja Znaki Równości)
• Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO): Mirosława Makuchowska (KPH)
• Komitet Umowy Partnerstwa (KUP): Justyna Nakielska (KPH, z ramienia i we współpracy z OFOP)

Komitety Regionalne

• Komitet Monitorujący Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027: Kazimierz Strzelec (Marsz Równości w Lublinie, Fundacja Wiara i Tęcza)
• Komitet Monitorujący Fundusze Europejskie dla Lubuskiego 2021-2027: Agnieszka Chyrc (Instytut Równości) i Kacper Kubiak (Instytut Równości)
• Komitet Monitorujący Fundusze Europejskie dla Łódzkiego 2021-2027: Agnieszka Chruścińska (My, Rodzice) i Ida Mickiewicz-Florczak (Fabryka Równości)
• Komitet Monitorujący Fundusze Europejskie dla Małopolski 2021-2027: Kamil Maczuga (Atlas Nienawiści, Federacja Znaki Równości) i Kuba Janik (Federacja Znaki Równości)
• Komitet Monitorujący Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021-2027: Justyna Nakielska (KPH) i Mirosława Makuchowska (KPH)
• Komitet Monitorujący Fundusze Europejskie dla Opolskiego 2021-2027 (KPH)
• Komitet Monitorujący Fundusze Europejskie dla Pomorza 2021-2027: Jakub Jachimowski (Federacja Znaki Równości) i Karolina Kozakiewicz (Stowarzyszenie Tolerado)
• Komitet Monitorujący Fundusze Europejskie dla Świętokrzyskiego 2021-2027: Jakub Gawron (Atlas Nienawiści)
• Komitet Monitorujący Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027: Anna Maria Szymkowiak (Fundacja Akceptacja) i Kacper Nowicki (Varia Posnania)
• Komitet Monitorujący Fundusze Europejskie dla Pomorza Zachodniego 2021-2027: Marcin Chruśliński (Lambda Szczecin) i Emilia Dąbrowska (Lambda Szczecin)
• Okrągły Stół ds. Równości przy Komitecie Monitorującym program Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027: Przemysław Walas (Stowarzyszenie Tęczówka) i Anna Matras (Stowarzyszenie Tęczówka)

Funkcja NGOsów w Komitetach Monitorujących 

KPH i organizacje partnerskie wchodzące w skład komitetów monitorujących zamierzają nie dopuścić do finansowania samorządów, w których nadal obowiązują uchwały anty-LGBT i SKPR. Podejmują te działania, aby finalnie doprowadzić do wycofania się z homofobicznych uchwał w całej Polsce i zadbać o wprowadzenie rozwiązań równościowych. W ramach swojej pracy w komitetach monitorujących będą pilnować tego czy przestrzegana jest unijna zasada niedyskryminacji w ciągu całego okresu trwania nowej perspektywy finansowej UE 2021-2027 w każdym programie, który jest finansowany ze środków unijnych. Podejmą działania monitorujące to, czy przestrzegane są prawa podstawowe w ramach obowiązującego kryterium dot. Karty Praw Podstawowych UE. Przeprowadzą diagnozę wpływu finansowanych działań na zasady równościowe i na sytuację osób zagrożonych dyskryminacją, w tym osób LGBT+. Zawalczą  o to, by stosowano tzw. podwójne podejście (dual approach), czyli unijnej zasady działań na rzecz wyrównywania szans osób zagrożonych dyskryminacją, w tym osób LGBT+, szczególnie na terenach jednostek samorządowych, które wycofały się z uchwał anty-LGBT i Samorządowych Kart Praw Rodzin.