Transpłciowa kobieta złożyła skargę przeciwko Polsce. Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł w sprawie W.W.
ETPC orzekł w sprawie W.W. – Polska narusza postanowienia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w obszarze wykonywania kary pozbawienia wolności przez osoby transpłciowe. Potrzebujemy prawnego zabezpieczenia i wytycznych dotyczących postępowania z transpłciowymi osobami osadzonymi.
O sprawie
W.W., transpłciowa kobieta i obywatelka Polski złożyła skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczącą braku możliwości kontynuowania terapii hormonalnej w zakładzie karnym. Sprawa W.W. jak na dłoni ukazuje brak przygotowania więziennictwa w Polsce na odbywanie kary przez osoby transpłciowe oraz brak systemowych rozwiązań i wsparcia.
W momencie składania skargi W.W. przebywała w zakładzie karnym w Siedlcach. W dokumentach miała jeszcze dane męskie (przed korektą płci metrykalnej). Wtedy władze zakładu karnego odmówiły jej kontynuowania terapii hormonalnej podczas przebywania w więzieniu.
W.W. usłyszała od więziennej psycholożki, że nie ma szczęśliwych osób transpłciowych, po tym W.W. zaczęła się samookaleczać, w zakładzie karnym samodzielnie obcięła sobie jądra. Podczas leczenia w szpitalu, odmówiła przyjmowania hormonów męskich, a szpital odmawiał jej przyjmowania żeńskich.
Później, W.W. dostała zalecenie od seksuologa, żeby przyjmować żeńskie hormony – jednak zakład karny ich nie zapewniał, otrzymywała je od rodziny – społecznej matki.
Po przeniesieniu do Siedlec lekarz więzienny odmówił dalszego pozwalania na dostarczanie skarżącej leków hormonalnych aż do konsultacji z endokrynologiem. W.W. nie wiedziała, kiedy konsultacja się odbędzie, więc w konsekwencji oszczędzała leki, które miała, samodzielnie obniżając dawkę, żeby starczyło na dłużej.
Przed wydaniem wyroku w sprawie, Europejski Trybunał Praw Człowieka w trybie “środka tymczasowego” (intermin measure) nakazał Polsce zapewnienie W.W. leków hormonalnych, które W.W. otrzymywała w zakładzie karnym do końca odbywania kary.
Wyrok ETPC
W skardze do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka skarżąca podniosła zarzuty naruszenia:
- art. 3 Konwencji – zakaz tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania;
- art. 8 Konwencji – prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego;
- art. 2 Konwencji – prawo do życia;
- art. 13 Konwencji – prawo do skutecznego środka odwoławczego;
- art. 14 Konwencji – zakaz dyskryminacji.
W dzisiejszym wyroku ETPCz stwierdził, że uniemożliwienie kontynuowania terapii hormonalnej osadzonej W.W. stanowiło naruszenie art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
- ETPCz zauważył, że u W.W. zdiagnozowano dysforię płciową, a przepisana jej hormonalna terapia zastępcza miała korzystny wpływ na jej zdrowie fizyczne i psychiczne (według opinii lekarskich), ETPCz przywołał też, że w oparciu o opinie lekarskie przerwanie terapii hormonalnej byłoby zagrażające jej zdrowiu (zarówno psychicznemu jak i fizycznemu) więc, jak podkreślił Trybunał, władze krajowe miały przed sobą mocne dowody wskazujące, że terapia hormonalna stanowi leczenie odpowiednie dla stanu zdrowia skarżącej oraz “Trybunał zauważa, że dyrektor więzienia uzasadnił swoją odmowę uwzględnienia wniosku skarżącego jedynie stwierdzeniem, że wymagana jest opinia endokrynologa. Jednocześnie leczenie zostało przerwane, zanim skarżąca mogła skonsultować się z endokrynologiem”
- ETPCz zwrócił uwagę, że mimo tego, że leczenie hormonalne zostało przerwane na krótki czas, skarżąca wcześniej przyjmowała jedynie połowę zalecanej dawki;
- ETPCz podkreślił, że skarżąca otrzymała niezbędną substytucję hormonalną dopiero po rozpatrzeniu przez ETPCz środka tymczasowego, a nie z powodu zmiany podejścia władz;
- ETPCz podkreślił, że W.W. jako transpłciowa osoba osadzona należy do kategorii szczególnie wrażliwej
- ETPCz stwierdził, że władzom nie udało się zachować właściwej równowagi pomiędzy konkurującymi interesami, w tym ochroną zdrowia skarżącej i jej interesem w kontynuowaniu terapii hormonalnej związanej ze zmianą płci. Konkludując, Trybunał miał na uwadze szczególną bezbronność skarżącej jako uwięzionej osoby transpłciowej przechodzącej procedurę zmiany płci, która wymagała zwiększonej ochrony ze strony władz. W związku z tym doszło do naruszenia art. 8 Konwencji;
Trybunał nie badał pozostałych zarzutów, stwierdzając, że wszystkie kwestie prawne zostały rozstrzygnięte powyżej.
Z mojego punktu widzenia doszło do naruszenia art. 3 EKPCz i to w związku z art. 14, czyli nieludzkie i niehumanitarne traktowanie, czy nawet w mojej ocenie tortury, których doświadczyła skarżąca, były motywowane tym, że jest ona osobą transpłciową, a nad tym zagadnieniem ETPCz w ogóle się nie pochylił – komentuje radczyni prawna Agata Bzdyń, reprezentująca skarżącą w sprawie.
Ten precedensowy wyrok potwierdza, że Polska narusza postanowienia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w obszarze wykonywania kary pozbawienia wolności przez osoby transpłciowe. Dzisiejszy wyrok potwierdził, że potrzebujemy większej wrażliwości i wytycznych Dyrektora Generalnego Służby Więziennej dotyczących postępowania z transpłciowymi osobami osadzonymi. KPH zabiega o wprowadzenie tych wytycznych, o czym rozmawiałyśmy na spotkaniu z wiceministrą Marią Ejchart. (patrz: Nowa jakość – KPH w Ministerstwie Sprawiedliwości).
Skarżącą W.W. reprezentowała r.pr. Agata Bzdyń. W sprawie, jako strony trzecie biorą udział Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Transgender Europe i Rzecznik Praw Obywatelskich.
Tagi
Zobacz również
Ostatnio dodane
-
07.11.2024
Sąd Najwyższy miał rozstrzygnąć o procedurze uzgodnienia płci – na uchwałę poczekamy do marca 2025
-
06.11.2024
Queerowe kino KPH – listopadowy seans filmowy
-
06.11.2024
Fundusz „Wspólnymi siłami budujemy równość”: Pierwsze spotkanie w ramach projektu QueerArt
-
04.11.2024
Brak tożsamości płciowej w październikowym projekcie nowelizacji Kodeksu karnego – KPH składa uwagi
-
28.10.2024
Wszystko, co chcesz wiedzieć o ustawie o związkach partnerskich – transmisja live
Newsletter KPH
Zapisz się na nasz newsletter, a my zadbamy o to, żeby docierały do Ciebie bieżące informacje nt. działań naszej organizacji.