Sprawa drukarza z Łodzi umorzona. KPH składa apelację do Sądu Najwyższego

Sąd Apelacyjny w Łodzi uchylił orzeczenie, na podstawie którego skazano drukarza z Łodzi, a następnie wydał wyrok, w którym umorzył postępowanie. W Polsce trwa kryzys praworządności, a sprawa drukarza z Łodzi tylko to potwierdza – komentuje decyzję sądu KPH i zapowiada złożenie apelacji do Sądu Najwyższego. Helsińska Fundacja Praw Człowieka ma nadzieję, że Sąd Najwyższy ponownie oceni skuteczność prawną wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Początek sprawy drukarza z Łodzi sięga roku 2015, kiedy pracownik drukarni odmówił wydruku roll up’u fundacji LGBT Business Forum. W czerwcu 2016 Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa uznał drukarza winnym wykroczenia na mocy art. 138 Kodeksu wykroczeń. Był to pierwszy w historii polskiego sądownictwa wyrok, w którym stwierdzono, że osoby LGBT nie mogą być dyskryminowane w dostępie do usług z powodu swojej orientacji. Prawidłowość wyroku potwierdził Sąd Okręgowy, a następnie Sąd Najwyższy. 

Sąd umarza sprawę

W czerwcu tego roku Trybunał Konstytucyjny – na wniosek Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobry – orzekł w sprawie konstytucyjności art. 138 Kodeksu wykroczeń. Trybunał w składzie z Mariuszem Muszyńskim, który niezgodnie z prawem zajmuje miejsce sędziego, uznał artykuł, na mocy którego drukarz z Łodzi został uznany winnym, za niezgodny z Konstytucją. W oparciu o budzące poważne zastrzeżenia orzeczenie TK Prokuratura Okręgowa w Łodzi złożyła, na polecenie Prokuratora Generalnego, wniosek o wznowienie postępowania ws. drukarza. W obronie konsumentów i konsumentek LGBT stanęła Kampania Przeciw Homofobii wraz z Helsińską Fundacją Praw Człowieka, które apelowały o skierowanie pytań prejudycjalnych do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Sąd Apelacyjny w Łodzi podjął dzisiaj decyzję zgodną z wnioskiem Prokuratury i uchylił orzeczenie, na podstawie którego pracownik drukarni został skazany, a następnie wydał wyrok, w którym umorzył postępowanie. Pytań do TSUE nie zada.

W Polsce trwa kryzys praworządności, a sprawa drukarza z Łodzi tylko to potwierdza. Na skutek decyzji podejmowanych przez przedstawicieli partii rządzącej status i autorytet Trybunału Konstytucyjnego został podważony. A to poddaje w wątpliwość moc prawną wyroków wydawanych w oparciu o jego orzeczenia przy udziale sędziów – dublerów. Nie ma naszej zgody na poświęcanie praw i wolności człowieka w celu osiągnięcia bieżących interesów władzy. Dlatego będziemy walczyć dalej i składamy apelację do Sądu Najwyższego – komentuje wyrok KPH.

Obaw związanych z konsekwencjami decyzją Sądu Apelacyjnego  w Łodzi nie kryje Jej Perfekcyjność z fundacji LGBT Business Forum, której drukarz odmówił wydruku roll up’u:

Ochrona praw osób LGBT w Polsce wymaga ciągłego potwierdzania. Jesteśmy naprawdę zaniepokojeni tym, w jakim kierunku mogą zmierzać orzeczenia sądowe dotyczące wolności i praw człowieka. Mam nadzieję, że niezawisłe sądownictwo w Polsce zadziała i w ten sposób państwo będzie strzec praw osób nieheteronormatywnych.

KPH składa apelację do Sądu Najwyższego

W odpowiedzi na orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Łodzi pełnomocniczka fundacji LGBT Business Forum, adwokatka Karolina Gierdal z Kampanii Przeciw Homofobii zapowiedziała wniesienie apelacji od wyroku do Sądu Najwyższego. 

Nie zgadzamy się z rozstrzygnięciem Sądu Apelacyjnego i będziemy wnosić apelację do Sądu Najwyższego. W sprawie podnosiliśmy szereg wątpliwości związanych ze skutkami wydania orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny, w którego składzie zasiadał sędzia-dubler. W naszej ocenie Sąd powinien był zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniami prejudycjalnymi, aby rozstrzygnąć jednoznacznie czy wadliwy skład TK pozwala na pominięcie skutków takiego orzeczenia ze względu na zasady praworządności i niedyskryminacji. Sąd uznał jednak,że jest związany wyrokiem TK i nie może podważać statusu sędziów Trybunału – informuje adwokatka Karolina Gierdal z KPH.

Dzisiejszą decyzję Sądu komentuje również adw. Jarosław Jagura z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, która złożyła w sprawie drukarza opinię przyjaciela sądu wskazując w niej na wątpliwości dotyczące skuteczności wyroku TK:

W opinii przyjaciela sądu przedstawionej przez Helsińską Fundację Praw Człowieka wskazywaliśmy, że w sprawie istotne znaczenie ma prawo unijne, którego jednym z filarów jest zakaz dyskryminacji i poszanowanie równość. Wyrok TK z czerwca 2019 r. poważnie osłabił ochronę przed aktami dyskryminacji w dostępie do dóbr i usług. Mamy nadzieję, że Sąd Najwyższy pochyli się nad potrzebą zapewnienia ochrony praw wynikających z dorobku UE i ponownie oceni skuteczność prawną wyroków TK wydawanych z udziałem osób, które w sposób nieuprawniony zasiadają w jego składzie – mówi adwokat Jarosław Jagura z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

Ustawa dyscyplinująca w praktyce?

W trakcie postępowania KPH złożyło wniosek o wyłączenie od orzekania sędziego rozpoznającego sprawę drukarza. Argumentowano to m.in. tym, że sędzia delegowany do sprawy z sądu niższej instancji otrzymał pozytywną rekomendację tzw. Nowej KRS i aktualnie oczekuje na podpis Prezydenta pod nominacją na stanowisko sędziego sądu apelacyjnego. Pełnomocniczka z ramienia KPH wskazała, że na skutek kryzysu praworządności w Polsce, bezstronność sędziego, nie z jego winny, można poddać w wątpliwość, bo osłabione zostały gwarancje jego niezawisłości. Dalszy awans zawodowy sędziego zależy bowiem od decyzji zapadających w obozie władzy. 

W tym postępowaniu sędzia musi ocenić m.in. skuteczność powołania sędziego TK, umocowanie TK jako konstytucyjnego organu TK. W myśl uchwalonej niedawno przez Sejm tzw. ustawy kagańcowej, wszystko to, w razie jej wejścia w życie, ma stanowić przewinienie dyscyplinarne karane nawet wydaleniem z zawodu. Prokurator Generalny i zarazem Minister Sprawiedliwości wyraził publicznie swój pogląd w sprawie drukarza i wskazał jaka powinna być treść oczekiwanego przez niego wyroku. Niedawne przypadki sędziów odwoływanych z delegacji wkrótce po wydaniu przez nich decyzji niezgodnych ze stanowiskiem rządu, sędziów wobec których wszczynane są postępowania dyscyplinarne po zadaniu pytania do TSUE, pokazują jasno, że gwarancją niezawisłości sądu w tej sprawie powinien być brak bezpośredniego uzależnienia sytuacji zawodowej sędziego od decyzji władz. Wątpliwości w tym zakresie podważają zaufanie do sądów – komentuje prawniczka KPH, adw. Karolina Gierdal. 

 

Kalendarium:

1. maj 2015 – Fundacja LGBT Business Forum zamawia usługę w postaci wykonania wydruku roll up’u w jednej z łódzkich drukarni. Pracownik drukarni odmawia wykonania usługi. Swoją decyzję uzasadnia mailowo: „Odmawiam wykonania roll up’u z otrzymanej grafiki. Nie przyczyniamy się do promocji ruchów LGBT naszą pracą”.
2. luty 2016 – Fundacja LGBT Business Forum wnosi skargę na zachowanie pracownika do Rzecznika Praw Obywatelskich. Rzecznik informuje o zaistniałej sytuacji Komendanta Stołecznego Policji, co prowadzi do wszczęcia postępowania w sprawie.
3. maj 2016  – Policja wnosi do Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi wniosek o ukaranie pracownika wskazując, że jego zachowanie doprowadziło do popełnienia wykroczenia z art. 138 Kodeksu wykroczeń.
4. czerwiec 2016 – Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi wyrokiem nakazowym uznaje pracownika drukarni winnym popełnienia wykroczenia z art. 138 Kodeksu wykroczeń i wymierza mu karę grzywny w wysokości 200 zł. Wyrok nie jest prawomocny. Pracownik wnosi sprzeciw od wyroku. Sprawa musi być ponownie rozpoznana przez sąd.
5. lipiec 2016 – na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości pojawia się oświadczenie Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobry ws. wyroku wydanego przez Sąd Rejonowy w Łodzi. Stanowisko Prokuratora wobec wyroku jest krytyczne. Na jego polecenie do sprawy przyłącza się Prokuratura Okręgowa w Łodzi.
6. lipiec 2016  – na oświadczenie Ministra Sprawiedliwości reaguje Kampania Przeciw Homofobii wydając swoje oświadczenie (oświadczenie dostępne TUTAJ)
7. marzec 2017  – Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi ponownie uznaje pracownika winnym popełnienia wykroczenia. Jednocześnie sąd odstępuje od wymierzenia grzywny. Wyrok nie jest prawomocny (więcej TUTAJ). Zarówno prokuratura, obrońca obwinionego jak i pełnomocnik Fundacji wnoszą w sprawie apelacje.
8. maj 2017 – Sąd Okręgowy w Łodzi utrzymuje w mocy wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa uznając to rozstrzygnięcie za prawidłowe. Wyrok jest prawomocny (więcej TUTAJ).
9. wrzesień 2017   – Prokurator Generalny wnosi do Sądu Najwyższego kasację od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi, wnosząc o uchylenie wyroku i uniewinnienie pracownika.
10. grudzień 2017 – pełnomocnik Fundacji, adw. Paweł Knut z Kampanii Przeciw Homofobii wnosi do Sądu Najwyższego odpowiedź na kasację Prokuratora Generalnego, wnosząc o utrzymanie wyroku w mocy.
11. grudzień 2017 – Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro kieruje do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją art. 138 KW, który był przepisem na podstawie, którego drukarz z Łodzi został uznany winnym popełnienia wykroczenia.
12. luty 2018 – Rzecznik Praw Obywatelskich zgłasza udział w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym z wniosku Prokuratora Generalnego wnosząc jednocześnie o stwierdzenie, że art. 138 KW jest zgodny z Konstytucją.
13. czerwiec 2018 – Sąd Najwyższy odracza ogłoszenie wyroku na 14 czerwca argumentując swoją decyzję zawiłością sprawy (więcej TUTAJ)
14. czerwiec 2018 – Sąd Najwyższy oddala kasację Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro w sprawie drukarza z Łodzi. Kampania Przeciw Homofobii ogłasza historyczne zwycięstwo równości w Polsce (więcej TUTAJ)
15. kwiecień 2019 – Trybunał Konstytucyjny odwołuje ogłoszenie orzeczenia w odniesieniu do wniosku skierowanego do Trybunału przez Prokuratora Generalnego.
16. czerwiec 2019 –  Trybunał Konstytucyjny orzeka o niekonstytucyjności art. 138 Kodeksu wykroczeń w części penalizującej umyślną i nieuzasadnioną odmowę świadczenia usług (więcej TUTAJ)
17. sierpień 2019 – Zastępca Prokuratora Okręgowego w Łodzi składa wniosek o wznowienie postępowania ws. drukarza.
18. 30 grudnia 2019 – Sąd Apelacyny w Łodzi rozpatruje wniosek Prokuratury Okręgowej w Łodzi o wzniowienie postępowania ws. drukarza.