Oświadczenie w sprawie przejęcia urzędu RPO

KPH znalazło się wśród 121 sygnatariuszy oświadczenia ws. wrogiego przejęcia urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich przez większość sejmową. Inicjatorem listu jest Fundacja im. Stefana Batorego, a wśród organizacji społecznych, które podpisały oświadczenie poza KPH znalazły się m.in. Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Akcja Demokracja, Stowarzyszenie im. Prof. Zbigniewa Hołdy oraz Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny.

Oświadczenie organizacji społecznych w sprawie przejęcia urzędu RPO  przez większość sejmową:

Jako przedstawiciele organizacji społecznych sprzeciwiamy się wrogiemu przejęciu urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich przez rządzącą większość parlamentarną. Nie akceptujemy de facto rozstrzygania o naszych prawach i wolnościach przez politycznie zależny trybunał Julii Przyłębskiej, lekceważenia w jego pracach podstawowych zasad rzetelnego procesu, w tym kwestii niezależności i bezstronności sędziów.

Przyjęty dziś przez trybunał pogląd stanowi kolejny przykład zawłaszczania państwa przez partię władzy, podkopywania fundamentów demokracji i obchodzenie przepisów Konstytucji w myśl zasady: po nas choćby potop.

Przepisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie sprzeciwiają się kontynuowaniu misji Rzecznika Praw Obywatelskich do czasu wyboru jego następcy. Wartości ujęte w preambule Konstytucji i jej zasadach ustrojowych, takie jak ciągłość funkcjonowania władz publicznych, zaufanie obywateli do państwa, a także troska o to, by podstawowe prawa i wolności obywatela nie były łamane, wymagają wręcz, aby urząd ten do czasu wyboru następcy pełniony był w niezależny sposób przez osobę, która uprzednio uzyskała demokratyczny mandat.

Przyjęty przez trybunał Julii Przyłębskiej standard przeciwny powoduje, że wszyscy tracimy obrońcę. Najbardziej zmiana ta dotknie osoby, dla których w ostatnich latach urząd RPO był główną ostoją i orędownikiem ich praw. Tylko w 2020 roku o taką ochronę do Biura Rzecznika zwrócono się ponad 72 tysiące razy. Najmocniej odczują ją więc osoby z różnych względów wykluczone: z mniejszych i uboższych miejscowości, z niepełnosprawnościami, starsze,  należące do mniejszości, w tym w szczególności mniejszości seksualnych oraz osoby przebywające w ośrodkach odosobnienia. W świetle ostatnich wydarzeń Polska utraci także ważny ośrodek upominania się o prawa kobiet.

Jako społeczeństwo obywatelskie tracimy również istotny ośrodek debaty społecznej, miejsce poruszania zapomnianych lub lekceważonych problemów, wykuwania nowych pomysłów i rozwiązań. Jedną z ostatnich płaszczyzn, na których mogły spotkać się osoby o odmiennych poglądach, z szacunkiem szukające wspólnych rozwiązań dostrzeżonych przez siebie problemów.

Decyzja trybunału to także bezpośrednie zagrożenie dla kilkuset osób pracujących w Biurze RPO. Ryzyko czystek, zamachu na ich niezależność i zachowań znanych z innych instytucji przejmowanych w podobny sposób. W tych trudnych chwilach solidaryzujemy się ze wszystkimi pracującymi w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Chcemy im wszystkim, a także odchodzącemu Rzecznikowi podziękować za trud pracy na rzecz przestrzegania praw człowieka w Polsce.

Jednocześnie domagamy się wyboru nowego Rzecznika Praw Obywatelskich w zgodzie z przepisami Konstytucji, a wszelkie próby mianowania z pominięciem Sejmu i Senatu osoby pełniącej  obowiązki rzecznika  uznamy za obejście przepisów ustawy zasadniczej.

Zwracamy się też do społeczności międzynarodowej o monitorowanie działań rządzącej większości parlamentarnej podejmowanych w tym względzie.

Całość oświadczenia wraz ze wszystkimi podpisami organizacji dostępna TUTAJ.