Apel do Premiera w Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka

Z okazji Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka 32 organizacje Koalicji na rzecz Edukacji Antydyskryminacyjnej koordynowanej przez Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej wystąpiły z oficjalnym listem do Premiera RP o wsparcie dla pilnych i niezbędnych zmian w polskiej oświacie. Kampania Przeciw Homofobii jest członkinią Koalicji.

KOMUNIKAT PRASOWY

PRAWA CZŁOWIEKA? PAŃSTWO JE ŁAMIE, SZKOŁA O NICH NIE UCZY

10 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. W tym dniu kilkadziesiąt najważniejszych organizacji pozarządowych przypomina o znaczeniu edukacji na temat naszych podstawowych praw. Zmiany w oświacie są konieczne jeśli chcemy, by Polska przestała być krajem o najwyższych wskaźnikach łamania praw człowieka w Europie.

       Organizacje pozarządowe apelują o zmiany

Kilkadziesiąt czołowych polskich organizacji pozarządowych działających na rzecz praw człowieka skupionych w Koalicji na rzecz Edukacji Antydyskryminacyjnej apeluje dzisiaj do premiera Donalda Tuska o podjęcie działań zapewniających lepszą ochronę praw człowieka w polskiej szkole i lepszą edukację na ich temat.

Najpilniejsze postulaty według Koalicji to oficjalne stanowisko podkreślające wagę praw człowieka w edukacji, powołanie międzyresortowej rady ds. przeciwdziałania dyskryminacji w szkołach, uruchomienie regularnej oferty doskonalenia nauczycieli na temat praw człowieka, wyeliminowanie treści dyskryminacyjnych z podręczników szkolnych oraz zapewnienie finansowania dla równościowej edukacji ze środków europejskich .

               Jesteś inny, jesteś nikim

Prawa człowieka to podstawowe prawa przysługujące każdemu bez względu na indywidualne cechy czy konkretną sytuację. Wynikają z samego faktu urodzenia. Takim prawem jest np. prawo do równego traktowania, prawo do bezpieczeństwa i ochrony przed poniżającym traktowaniem. Szkoła, która powinna być głównym źródłem wiedzy na ich temat, staje się często miejscem ich rażącego łamania. Organizacje pozarządowe specjalizujące się w promowaniu praw człowieka, obecnie występujące pod szyldem Koalicji na rzecz Edukacji Antydyskryminacyjnej, od lat dokumentują zaniedbania
w polskiej polityce oświatowej.

Związek Nauczycielstwa Polskiego – jedna z organizacji Koalicji, przywołuje badania prof. Lucyny Kopciewicz z Uniwersytetu Gdańskiego na temat traktowania w szkole dziewcząt. Wśród licznych wypowiedzi gimnazjalistek można znaleźć m.in. historię nauczyciela: „Pan Maciek lubił żartować (…). Potrafił nas zapytać: Do czego jest kobieta? I sam sobie na to odpowiadał: Kobieta jest do łóżka”. Najnowsze badania innej organizacji Koalicji – Kampanii Przeciw Homofobii ujawniają, że aż 76% uczniów widzi w szkołach przemoc psychiczną (np. regularne wyzwiska), a 44% przemoc fizyczną (np. przepychanki, bicie, obrzucanie przedmiotami) skierowaną wobec uczniów i uczennic, którzy w szkole ujawniają lub są „podejrzewani” o homoseksualność. W wyjątkowo trudnej sytuacji są też dzieci z rodzin ubogich. Niemodne ubranie, kserowane podręczniki, gorsze zabawki czy przybory szkolne – to jedne z najczęstszych powodów gorszego traktowania i przemocy wobec dzieci. Dzieci niepełnosprawne napotykają na podstawowy problem z dostępnością podręczników dostosowanych do ich potrzeb (np. w języku Braille’a). Zamiast szkoły z pasją niektórzy uczniowie dostają w Polsce regularną szkołę przetrwania.

                                                Brakuje podstawowej edukacji

Przyzwolenie na nierówne traktowanie i przemoc wobec uczniów to tylko jedna strona medalu. Drugim problemem są stereotypowe podręczniki i niskie umiejętności nauczycieli do uczenia o prawach człowieka. Raport „Wielka nieobecna” Towarzystwa Edukacji Antydyskryminacyjnej (TEA) analizujący 55 najczęściej używanych i dopuszczonych do użytku przez MEN podręczników, wykrył m.in. podręcznik, w którym można przeczytać: „(…) jeśli zdecydujesz się pomóc koleżance w geometrii, zdobądź się na cierpliwość i wyrozumiałość, choć może cię irytuje, że tak wolno myśli albo czegoś nie pamięta”. Stereotypy dotyczące kobiet i mężczyzn, gejów, lesbijek i Afrykanów są w podręcznikach na porządku dziennym. Prawie całkowicie niewidoczne są osoby starsze czy niepełnosprawne.

„Problem istnieje też na poziomie kształcenia nauczycieli. W Polsce nie istnieje spójna i kompleksowa oferta szkoleniowa dla szkół zainteresowanych edukacją o prawach człowieka. Nikt nie mówi, że to jest ważny element edukacji, nikt nie uczy nauczycieli, jak rozpoznawać dyskryminację w klasie, oni sami rzadko wiedza, jak sobie z nią radzić” – podkreśla Marta Rawłuszko, prezeska Towarzystwa Edukacji Antydyskryminacyjnej (TEA).

Dane uzyskane w badaniu „Wielka nieobecna” stały się podstawą wystąpienia prof. Ireny Lipowicz, Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO), do MEN. W oficjalnym piśmie do minister Krystyny Szumilas, Rzecznik zwraca uwagę, że „istotne wydają się liczne wnioski i rekomendacje zawarte w raporcie”.

                                       Łamanie praw człowieka – Polska liderem Europy

Koalicja na rzecz Edukacji Antydyskryminacyjnej stoi na stanowisku, że łamanie praw człowieka, w tym dyskryminacja i przemoc, mają swój początek w stereotypach oraz przyzwoleniu na nierówne traktowanie w szkołach. Bez stworzenia trwałych podstaw w edukacji, rozwiązanie problemów z ochroną praw w innych obszarach życia społecznego jest niemożliwe.

W bieżącym roku polski rząd otrzymał od Rady Praw Człowieka ONZ ponad 120 rekomendacji zmian dotyczących ochrony podstawowych praw człowieka. W statystykach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, Polska zajmuje 5. miejsce spośród wszystkich 47 krajów Rady Europy jeśli chodzi o najwyższą liczbę spraw związanych z łamaniem praw człowieka. W 2011 roku polscy obywatele wnieśli 71 skarg przeciwko swojemu państwu. Przed nami jest jedynie Turcja (174 sprawy), Rosja (133 sprawy), Ukraina (105 spraw) i Grecja (73 sprawy).

Kontakt:
Natalia Sarata – Tel. 501 365 834, koalicja@tea.org.pl
Marta Rawłuszko – Tel. 600 817 535, m.rawluszko@tea.org.pl

Koalicja na rzecz Edukacji Antydyskryminacyjnej – porozumienie 32 organizacji pozarządowych, partnerów społecznych i grup nieformalnych. Celem Koalicji jest wprowadzenie rzetelnej edukacji na rzecz praw człowieka i równości do polskich szkół.

Organizacje członkowskie: 1. Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej (koordynator Koalicji), 2. Amnesty International Polska, 3. Fundacja Autonomia, 4. Centrum Edukacji Obywatelskiej, 5. Centrum Inicjatyw UNESCO, 6. Ekspedycja w Głąb Kultury, 7. Fundacja Feminoteka, 8. Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej, 9. Stowarzyszenie Homo Faber, 10. Kampania Przeciw Homofobii, 11. Stowarzyszenie Lambda Warszawa, 12. Stowarzyszenie Inicjatyw Niezależnych MIKUSZEWO, 13. Fundacja Dla Odmiany, 14. Stowarzyszenie Jeden świat, 15. Związek Nauczycielstwa Polskiego, 16. Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita, 17. Grupa Edukatorów Seksualnych PONTON, 18. Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, 19. Stowarzyszenie Pro Humanum, 20. Fundacja Przestrzeń Kobiet, 21. Stowarzyszenie W stronę dziewcząt, 22. Stowarzyszenie Rodzin i Opiekunów Osób z Zespołem Downa “Bardziej kochani”, 23. Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, 24. Fundacja Klamra, 25. Stowarzyszenie Romów w Polsce, 26. Stowarzyszenie Kulturalno-Edukacyjno-Naukowe „KEN”, 27. Stowarzyszenie Promocji Wielokulturowości INTERKULTURALNI PL, 28. Stowarzyszenie na rzecz Kultury i Dialogu 9/12, 29. Grupa Edukacyjna Poradni Zdrowia Psychoseksualnego „Bez tabu”, 30. Stowarzyszenie dla Dzieci i Młodzieży SZANSA, 31. Fundacja Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Komeńskiego, 32. Fundacja Osiem Marzeń.