Trybunał Konstytucyjny (niestety) nie zaskoczył w kwestii ochrony przed nienawiścią. Znamy dzisiejsze orzeczenie TK w sprawie nowelizacji Kodeksu karnego!

Ustawa nowelizująca Kodeks karny w zakresie przestępstw motywowanych uprzedzeniami niezgodna z konstytucyjną wolnością słowa. Pojęcie “płci” rozumieć należy jako płeć męską lub żeńską przypisaną przy urodzeniu. – tak w dwóch zdaniach można streścić dzisiejsze orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. 

Dzisiaj, Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Prezydenta RP o dokonanie kontroli prewencyjnej ustawy nowelizującej Kodeks karny. Ustawa ta, dzięki wieloletnim staraniom i wysiłkom organizacji społeczeństwa obywatelskiego, osób eksperckich i aktywistycznym, a także ich zaangażowaniu na ostatnim etapie prac, na początku 2025 roku została przyjęta przez Parlament (czytaj: Nowelizacja Kodeksu karnego w zakresie przestępstw z nienawiści i mowy nienawiści to troska o bezpieczeństwo wszystkich osób – podkreślają organizacje pozarządowe).

Nowelizacja rozszerzała katalog tzw. cech chronionych poprzez dodanie do dotychczasowych (przynależność narodowa, etniczna, rasowa, wyznaniowa, bezwyznaniowość) przesłanek wieku, płci, orientacji seksualnej i niepełnosprawności (czytaj: Nowa poprawka do Kodeksu karnego zawęża ochronę osób pokrzywdzonych. Spotykamy się z Arkadiuszem Myrchą i postulujemy zmiany).

Niestety, ustawa jeszcze nie weszła w życie – wnioskiem z 6 marca 2025 r. Prezydent Andrzej Duda skierował ją do Trybunału Konstytucyjnego. We wniosku, Prezydent RP wskazał na potencjalną kolizję między wprowadzoną ustawą a konstytucyjnie chronioną wolnością wypowiedzi, jak także na brak klarowności i jednoznaczności używanych przez ustawodawcę pojęć. Złożony wniosek został zmodyfikowany, w ten sposób, iż usunięto z niego przesłankę niepełnosprawności, a także wniesiono o wydanie wyroku interpretacyjnego w zakresie rozumienia “płci” (czytaj: Andrzej Duda nie zaskakuje. Na końcówce swojej prezydentury znów uderza w osoby LGBT+).

W dzisiejszym wyroku, Trybunał Konstytucyjny uznał ustawę w zakresie ochrony przed przestępstwami motywowanymi nienawiścią z uwagi na orientację seksualną za niezgodną z Konstytucją. TK również dokonał interpretacji pojęcia “płci” wskazując na istnienie jedynie dwóch płci – męskiej i żeńskiej przypisanej przy urodzeniu. 

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego rozczarowuje, ale nie zaskakuje. Niestety, powoływanie się na ochronę konstytucyjnej ochrony wolności nie rozwiąże problemu, jakim jest nienawiść wobec m.in. osób LGBT+ w przestrzeni publicznej czy w Internecie. A zarzut zbyt głębokiej ingerencji wolność słowa zdaje się być niezrozumiała w świetle innego konstytucyjnego przepisu ochrony przed dyskryminacją. To zła decyzja i krok wstecz. – komentuje na gorąco dzisiejsze orzeczenie Przemek Walas, kierownik rzecznictwa w KPH. 

Status TK budzi wątpliwości środowiska naukowego i prawniczego ze względu na nieprawidłowości związane z procedurą powołania orzekających w nim sędziów. Niezależnie od nich, dzisiejsze orzeczenie to kolejne smutne rozstrzygnięcie, ograniczające prawa człowieka w Polsce.