Szansa na poprawę ochrony ofiar homofobicznych i transfobicznych przestępstw?

W Senacie rozpoczynają się prace nad ustawą o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka. Została ona 10 października 2014 roku przyjęta przez Sejm. Zawiera jednak szereg błędów. Stąd Stowarzyszenie Interwencji Prawnej wspólnie z Ogólnopolskim Pogotowiem dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”, Fundacją „La Strada”, Fundacją Dzieci Niczyje oraz Kampanią Przeciw Homofobii przygotowało uwagi do tego dokumentu.

[Czytaj więcej…] 

„Jest to niezwykle ważny akt prawny, w założeniu mający ochronić ofiary i świadków przed zagrożeniami ze strony sprawców przestępstw. Niestety na żadnym etapie prac legislacyjnych nie zostaliśmy zaproszeni do konsultacji projektu tej ustawy. A pozostawione w obecnej wersji te przepisy będą fasadowe i nie osiągną zakładanych celów” – mówi prezes Stowarzyszenia Interwencji Prawnej, dr Witold Klaus.

Celem ustawy jest implementowanie do polskiego porządku prawnego dyrektywy 2012/29/UE z dnia 25 października 2012 r. ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw. Niestety w naszym przekonaniu cel ten nie został osiągnięty.

W ustawie ograniczono katalog pokrzywdzonych, którzy mogą skorzystać ze środków ochrony i pomocy. Choć dyrektywa nakazuje objęcie specjalną ochroną ofiar: handlu ludźmi, terroryzmu, przestępczości zorganizowanej, przemocy domowej, przemocy seksualnej lub wykorzystywania seksualnego, przemocy na tle płciowym, przestępstw z nienawiści oraz ofiar będących osobami niepełnosprawnymi lub dziećmi, to przyjęte w ustawie rozwiązania nie będą chroniły większości z tych osób. Nie będzie im zapewniona także bezpłatna pomoc psychologiczna czy prawna.

„Dyrektywa mówi wprost o konieczności wzmożenia ochrony praw ofiar przestępstw z nienawiści m.in. na tle homofobii i transfobii. Ustawa w żaden sposób się do tego nie odnosi. Polska ma szansę na zwiększenie ochrony osób szczególnie narażonych na przemoc z nienawiści, ale niestety ustawodawca z tej szansy nie korzysta. Złe wdrażanie dyrektyw UE staje się w Polsce niechlubną tradycją” – mówi Mirosława Makuchowska, wiceprezeska Kampanii Przeciw Homofobii.

Ustawodawca nałożył także szereg absurdalnych a często poniżających obowiązków na pokrzywdzonych bez wyjaśnienia ich celowości (np. poddanie się badaniu psychologicznemu), natomiast obowiązki organów ścigania wobec ofiar są w dużej mierze fakultatywne.

„Ofiary przestępstw w Polsce zdecydowanie potrzebują innego jakościowo wsparcia niż przewidziane w projekcie ustawy” – mówi Renata Durda, kierowniczka Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”. „Mamy nadzieję, że podczas prac Senatu uwagi nasze zostaną uwzględnione, gdyż jest to zbyt ważna ustawa dla tysięcy pokrzywdzonych osób i nie wolno podchodzić do niej w sposób nieprzemyślany.”

Propozycje zmiany ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka