Sąd Najwyższy i pary jednopłciowe. Czy będzie przełom?

Czy prawo świadka m.in. do odmowy złożenia zeznań w postępowaniu karnym, w którym oskarżonym jest jego partner, przysługuje także, gdy chodzi o osoby tej samej płci? 25 lutego na pytanie I prezes SN prof. Małgorzatę Gersdorf odpowie  Sąd Najwyższy. Jeżeli sędziowie odpowiedzą pozytywnie, to będziemy mówić o kolejnym przełomie w polskim orzecznictwie i zwiększeniu ochrony prawnej osób żyjących w związkach jednopłciowych – mówi prawnik KPH, Paweł Knut.

Debatę publiczną na temat par jednopłciowych i statusu osoby bliskiej w kontekście prawa do odmowy zeznań rozpoczęła w kwietniu Kampania Przeciw Homofobii kierując pismo do Rzecznika Praw Obywatelskich. W piśmie do RPO, KPH postulowała o wystąpienie przez biuro Rzecznika z wnioskiem do Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie istniejącej w orzecznictwie rozbieżności w wykładni art. 115 par. 11 Kodeksu karnego, a zawierającej odpowiedź na pytanie: Czy definicja osoby najbliższej w rozumieniu art. 115 par. 11 KK obejmuje swoim zakresem również osobę pozostającą we wspólnym pożyciu z osobą tej samej płci (tj. osobą pozostającą w związku homoseksualnym)?

O tym, co pozytywna odpowiedź na zadane Sądowi Najwyższemu pytanie zmieni w życiu par jednopłciowych, mówi prawnik KPH, Paweł Knut:

Z praktycznego punktu widzenia pozytywne rozstrzygnięcie przedstawionego Sądowi Najwyższemu zagadnienia zagwarantuje osobom pozostającym w jednopłciowych konkubinatach m.in. prawo do odmowy zeznań w sprawie, w której oskarżonym będzie partner potencjalnego świadka (art. 182 Kodeksu postępowania karnego) czy odmowy odpowiedzi na pytanie, jeżeli udzielenie takiej odpowiedzi mogłoby narazić partnera takiego świadka (jako osobę dla niego najbliższą) na odpowiedzialność za przestępstwo (art. 183 Kodeksu postępowania karnego). Dodatkową korzyścią będzie również potwierdzenie możliwości korzystania przez partnerów osób pokrzywdzonych przestępstwem ze środków ochrony i pomocy przewidzianych w ustawie o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka (np. ochrony osobistej, możliwości zmiany miejsca pobytu czy pomocy finansowej). Wreszcie, potwierdzenie posiadania statusu osoby najbliższej przez osoby pozostające w związku jednopłciowym ułatwi funkcjonowanie takich par w sytuacji, gdy jeden z partnerów odbywa karę pozbawienia wolności, zapewniając m.in. prawo skazanego do co najmniej jednego widzenia w miesiącu z osobą najbliższą (art. 217 Kodeksu karnego wykonawczego) czy zezwolenia na widzenie z osobą najbliższą bez dozoru, poza obrębem zakładu karnego (art. 138 Kodeksu karnego wykonawczego).