Prawa LGBT: Rząd przed Komitetem ONZ

Na swoim 43. posiedzeniu 6 listopada Komitet Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych ONZ ocenił realizację przez Polskę postanowień Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych. KPH wraz z Federacją na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny przedłożyła w tej sprawie raport alternatywny wobec rządowego, przywołując rozmaite przypadki pogwałcenia praw osób nieheteroseksualnych (LGBT) w Polsce.

Na dzień przed posiedzeniem KPH i Federacja na spotkaniu z członkami Komitetu przedstawiły im sytuację w Polsce w zakresie postanowień Paktu. Nasz lobbing okazał się skuteczny: wszystkie kwestie poruszone przez nas na spotkaniu stały się tematem pytań do rządowej delegacji. Raport i zalecenia Komitetu zostaną udostępnione w ciągu kilku najbliższych miesięcy.

Oto niektóre z pytań Komitetu i odpowiedzi rządu:

1.    W jaki sposób zapobiega się homofobii w miejscu pracy?
–    Brak odpowiedzi.
2.    Dlaczego nie pojawił się jeszcze gotowy projekt horyzontalnej ustawy antydyskryminacyjnej i czy na obecnym etapie planuje się zawarcie w niej przepisów zakazujących dyskryminacji z powodu orientacji seksualnej, tożsamości płciowej oraz na tle kilku czynników jednocześnie?
–    Przygotowywany projekt ustawy obejmuje zakaz dyskryminacji na tle orientacji seksualnej. Brak odniesień do kwestii tożsamości płciowej i dyskryminacj z wielu powodów.
3.    Czy pozarządowe organizacje LGBT mogą brać czynny udział w pracach nad projektem ustawy i czy ich opinie uwzględnia się w rządowych sprawozdaniach składanych Komitetowi?
–    Wszystkie informacje na temat prac rządu są powszechnie dostępne w Internecie. Brak odpowiedzi na pytanie o prawa organizacji pozarządowych do udziału w pracach.
4.    Jakie działania podjęto w związku z utratą zaufania organizacji LGBT do Rzecznika Praw Obywatelskich?
–    Delegacja odmówiła odpowiedzi, argumentując, że nie może wypowiadać się w imieniu RPO, ale odczytała jego przeprosiny za słowa o jego niechęci do feministek.
5.    W jaki sposób czynnie przeciwdziała się znęcaniu się uczniów nad nieheteroseksualnymi koleżankami i kolegami w szkołach? Czy do szkół wprowadzono podręcznik Rady Europy pt. „Kompas”?
–    Nauczyciele mają dostęp do podręcznika dla szkół podstawowych „Kompasik”. Brak odpowiedzi na pytanie o zwalczanie homofobii w szkołach.
6.    Czy rząd ma jakiekolwiek plany dotyczące wprowadzenia małżeństw jednopłciowych?
–    Brak odpowiedzi.

---

SPRAWOZDANIE z lipca 2009 r. na temat realizacji przez Polskę postanowień Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych dla Komitetu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych ONZ

Kampania Przeciw Homofobii (KPH) pragnie zwrócić uwagę Komitetu na przypadki pogwałcenia praw wynikających z Paktu, będące przejawem dyskryminacji na tle orientacji seksualnej i tożsamości płciowej.
Z zadowoleniem zwracamy uwagę na to, że kwestia ta poruszona została w ust. 32 zaleceń ogólnych Komitetu nr 20 dotyczących zakazu dyskryminacji oraz uregulowana w tzw. Zasadach Yogyakarty, wyznaczających międzynarodowe standardy praw człowieka i ich zastosowania w stosunku do mniejszości seksualnych oraz osób transseksualnych.

Artykuł 6 – Prawo do pracy

 Osoby nieheteroseksualne w Polsce są dyskryminowane zarówno w dostępie do rynku pracy, jak i w miejscu pracy. Mimo że Kodeks pracy zawiera zakaz dyskryminacji, życie pokazuje, że przedstawiciele mniejszości seksualnych obawiają się ujawniać swoją orientację seksualną lub tożsamość płciową, a większość z nich nie jest świadoma przysługujących im praw.

Polski rząd nie przyjął żadnej ogólnopolskiej strategii zapobiegania dyskryminacji osób nieheteroseksualnych w dziedzinie zatrudnienia. Brak również przykładów skutecznej współpracy pracodawców i związków zawodowych w zwalczaniu dyskryminacji na tle orientacji seksualnej i tożsamości płciowej.

Państwowa Inspekcja Pracy nie podejmowała żadnych działań zmierzających do skutecznego stosowania przepisów antydyskryminacyjnych. Próżno było też czekać na jakiekolwiek poważne sprawozdanie PIP na temat dyskryminacji mniejszości seksualnych.

Podobne zastrzeżenia zgłosił Europejski Komitet Praw Społecznych w swojej opinii dotyczącej przestrzegania postanowień Europejskiej Karty Społecznej. Zażądał on również od Polski informacji na temat stosowania przez wymiar sprawiedliwości przepisów zabraniających dyskryminacji w pracy na tle orientacji seksualnej oraz na temat wszelkich kampanii i innych działań władz zmierzających do przeciwdziałania takiej dyskryminacji.

Proponowane pytanie: Czy Polski rząd przyjął  jakikolwiek program zwalczania dyskryminacji pracowników na tle orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej?
Zalecenie: Rząd powinien zorganizować skuteczną kampanię aktywnego przeciwdziałania i zwalczania dyskryminacji w miejscu pracy na tle orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej.

 Artykuł 13 – Prawo do nauki

W zakresie dyskryminacji w dostępie do edukacji Polski rząd nie tylko grzeszy zaniechaniem, ale również aktywnie uprawia politykę dyskryminacji w oświacie, co w szczególnym natężeniu miało miejsce w latach 2005-2007.

Ówczesny wicepremier i minister edukacji Roman Giertych wielokrotnie wyrażał pogląd, że w polskiej szkole nie ma miejsca dla homoseksualnych nauczycieli. Powstał projekt ustawy o „zakazie propagowania homoseksualizmu w szkole”, obliczonej na zduszenie wszelkiej debaty na temat tolerancji dla mniejszości seksualnych i ich równouprawnienia. Z brzmienia przepisów projektu wynikało jednak również, że osoby nieheteroseksualne w ogóle nie mogłyby pracować w szkole. Powstała wtedy atmosfera strachu, tak wśród nauczycieli, jak i uczniów, która trwa do dzisiaj.

Latem 2006 r. minister Giertych odwołał z pełnionej funkcji dyrektora Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Mirosława Sielatyckiego. Powodem tej dymisji była zgoda Sielatyckiego na publikację książki „Kompas – edukacja o prawach człowieka w pracy z młodzieżą”, poradnika Rady Europy poruszającego m.in. kwestię przeciwdziałania dyskryminacji mniejszości seksualnych.

Co więcej, Polskie podręczniki szkolne zawierają niepełne informacje na temat homoseksualności. Przestarzałe i homofobiczne publikacje są sprzeczne z klasyfikacją chorób Światowej Organizacji Zdrowia, według której homo- i biseksualizm nie jest ani chorobą, ani zaburzeniem. Klasyfikacja WHO jest wiążącym źródłem informacji dla polskich lekarzy i psychologów.

Powyższe czynniki składają się na bardzo nieprzyjazną i homofobiczną atmosferę w polskiej oświacie oraz utrudniają nieheteroseksualnym uczniom i studentom dostęp do wiedzy. Poza tym, Z badań  KPH wynika, że w polskiej szkole powszechna jest homofobiczna mowa nienawiści oraz znęcanie się uczniów nad nieheteroseksualnymi koleżankami i kolegami.
 

Proponowane pytania: Czy polski rząd przyjął jakąkolwiek strategię przeciwdziałania znęcaniu się uczniów nad nieheteroseksualnymi koleżankami i kolegami w szkole? Czy obecnie używane podręczniki szkolne stanowią rzetelne źródło wiedzy o orientacji seksualnej i tożsamości płciowej?
Zalecenie: Polski rząd powinien przyjąć strategię przeciwdziałania znęcaniu się uczniów nad nieheteroseksualnymi koleżankami i kolegami oraz zapewnić uczniom rzetelną wiedzę na temat orientacji seksualnej i tożsamości płciowej, w tym również przez uaktualnienie treści podręczników i wprowadzenie do szkół poradnika „Kompas”.