KPH na spotkaniu z przedstawicielką ONZ walczy o prawa osób LGBT+

8 marca w Warszawie odbyło się spotkanie pomiędzy przedstawicielką ONZ, Reem Alsalem a organizacjami działającymi na rzecz praw człowieka. W spotkaniu udział wzięły ekspertki KPH, które w swoim wystąpieniu zwróciły uwagę na brak rozwiązań prawnych chroniących osoby LGBT+ przed przestępstwami z nienawiści, dyskryminację w miejscu pracy, naruszającą ludzką godność procedurę korekty płci oraz uchwały anty-LGBT i Samorządowe Karty Praw Rodzin wykluczające osoby LGBT+ z lokalnych społeczności.

Reem Alsalem – działająca przy ONZ Specjalna Sprawozdawczyni ds. Przemocy wobec Kobiet i Dziewcząt – przyjechała do Polski, aby zebrać materiały do przygotowania raportu nt. sytuacji kobiet w Polsce. Gotowy raport zostanie zaprezentowany Radzie Praw Człowieka ONZ. KPH, jako organizacja działająca na rzecz społeczności LGBT+ na poziomie międzynarodowym, wzięło udział w spotkaniu z przedstawicielką ONZ. Naszym głównym celem było dostarczenie jednej z najważniejszych międzynarodowych instytucji zajmującej się prawami człowieka rzetelnych informacji dot. sytuacji osób LGBT+ w Polsce.

O tym ONZ musi wiedzieć

W swoim wystąpieniu ekspertki KPH – Justyna Nakielska i Annamaria Linczowska – w pierwszej kolejności zwróciły uwagę na brak rozwiązań prawnych chroniących osoby  LGBT+ przed mową nienawiści i przestępstwami motywowanymi homo- i transfobią. Konieczność zmian w prawie argumentowały m.in. wynikami ostatnich badań które pokazują, że na przestępstwa motywowane uprzedzeniami szczególnie narażone są lesbijki i kobiety biseksualne. W latach 2019 – 2020, aż 70  proc. lesbijek i 69 proc. kobiet biseksualnych doświadczyło przynajmniej jednego takiego przestępstwa (w całej grupie osób LGBT+ ten odsetek wynosił 68,5 proc). Nawiązały również do szeregu rekomendacji złożonych Polsce w ramach procedur ONZ, m.in. w ramach prowadzenia  Universal Periodic Review (UPR). Podczas spotkania poruszyły również temat naruszającej ludzką godność procedury uzgodnienia płci zgodnie z którą osoby transpłciowe są zmuszone do pozywania swoich rodziców. Sytuacja ta mogłaby wyglądać zupełnie inaczej, gdyby polski rząd przyjął już gotową uchwałę o uzgodnieniu płci (przyp. ustawa  została zawetowana przez prezydenta Dudę). Ekspertki KPH wykorzystały swój czas również po to, żeby zabrać głos ws. uchwał anty-LGBT i Samorządowych Kart Praw Rodzin (SKPR),  które nadal obowiązują w 65 jednostkach samorządu terytorialnego. Istnienie takich uchwał, wywiera realny wpływ na osoby LGBT+ mieszkające na terenie danej jednostki. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez KPH, Lambda Warszawa i Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW, osoby LGBT+ mieszkające w powiatach, w których obowiązują te uchwały, częściej niż osoby ze społeczności mieszkające w innych miejscach cierpią na objawy depresji. Poza KPH w spotkaniu udział wzięły organizacje z Polski i zagranicy: Amnesty International Polska, Lambda Warszawa, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Feminoteka, Trans-Fuzja, Human Rights Watch oraz ILGA World.

Zarzuty dot. transfobii

Celem funkcji pełnionej przez Reem Alsalem jest monitorowanie przemocy wobec kobiet i dziewcząt, przeciwdziałanie jej oraz jej konsekwencjom. Choć Alsalem wspiera postulaty dot. społeczności LGBT+, jak np. równość małżeńską czy prawo antydyskryminacyjne, to zarzuca się jej działanie na szkodę osób transpłciowych. Przedstawicielka ONZ wzbudziła kontrowersje kierując do rządu Szkocji list, w który – ignorując fakty i badania –  uznała, że wprowadzenie zmian w procedurze prawnej uzgodnienia płci może doprowadzić do nadużyć i będzie zagrażać bezpieczeństwu kobiet w przestrzeniach jednopłciowych (np. szatniach i toaletach).

Świadome krytyki, z którą spotyka się Reem Alsalem, KPH udział w spotkaniu tym bardziej uznało za konieczny. Chcemy mieć pewność, że Sprawozdawczyni ONZ zapozna się z rzetelnymi informacjami dot. społeczności LGBT+, w tym osób transpłciowych i pozna nasz punkt widzenia. Liczymy na to, że efektem naszej obecności będzie obiektywny raport, który po opublikowaniu poddamy krytycznej analizie – wyjaśnia Annamaria Linczowska.

Jednocześnie podczas spotkania wręczony został list od organizacji, które z uwagi na oskarżenia o transfobię Alsalem, nie wzięły udziału w spotkaniu.

Raport o Polsce

Wizyta w Warszawie jest rzadkością – Specjalni Sprawozdawcy i Sprawozdawczynie nie odwiedzają Polski często. Po zakończeniu prac nad raportem dot. Polski Alsalem zaprezentuje go Radzie Praw Człowieka ONZ. Będzie to miało miejsce najpewniej w czerwcu 2024 roku. Dokument będzie zawierał zarówno obserwacje, jak i rekomendacje dla Polski i posłuży jako narzędzie do pracy na rzecz zapobiegania i wyeliminowania przemocy wobec kobiet, z którego korzystają przede wszystkim państwa członkowskie ONZ i inne podmioty, jak Rada Praw Człowieka ONZ.