Tęczowa Maryjka na celowniku Ziobry

Sąd rejonowy i sąd okręgowy nie dopatrzyły się obrazy uczuć religijnych w prezentowaniu wizerunku Matki Boskiej z tęczową aureolą podczas II Marszu Równości w Częstochowie. Jednogłośnie potwierdziły to, co już wiemy: tęcza nie obraża i Tęczowa Maryjka też nie. Inne zdanie na ten temat ma jednak Prokurator Generalny, który rok po prawomocnym zakończeniu sprawy, wniósł skargę nadzwyczajną od postanowienia umarzającego postępowanie.

II Marsz Równości w Częstochowie, który odbył się 16 czerwca 2019 roku, był wielokrotnie zakłócany przez kontrmanifestantów, blokujących legalne zgromadzenie i wykrzykujących homofobiczne hasła, wobec których kilkukrotnie interweniowała policja. Podczas tego samego marszu, prezentowany był wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej z tęczową aureolą. Właśnie to działanie, polegające na pokojowym uczestnictwie w marszu i trzymaniu transparentu ze zmodyfikowanym obrazem, wywołało reakcję prokuratury w postaci wszczęcia postępowania karnego o znieważenie przedmiotu czci religijnej, tj. o przestępstwo z art. 196 kodeksu karnego.

Oskarżenie prokuratury

Wobec jednego z uczestników marszu, prokuratura skierowała akt oskarżenia do Sądu Rejonowego w Częstochowie, zarzucając mu obrazę uczuć religijnych nieokreślonej liczby osób (jak ustalono, co najmniej 41). Sąd rejonowy, skierował sprawę na posiedzenie, celem rozważenia umorzenia postępowania. Do sprawy, jako organizacja społeczna, przyłączyła się KPH, wnosząc opinię przyjaciela sądu (amicus curiae). KPH podkreśliła, że znaczenie tęczy jako symbolu osób LGBT+ jest wyłącznie pozytywne. Wskazuje ona na wspólne dążenie do równości wobec prawa i niedyskryminacji, a także podkreśla różnorodność. KPH zwróciła również uwagę na fakt, że tęcza nie zawiera w sobie żadnych elementów obelżywych czy pogardliwych, mogących stanowić o obrazie uczuć religijnych.

Postępowanie umorzone

W dniu 24 września 2021 roku, sąd rejonowy umorzył postępowanie, wysłuchując wcześniej stanowisk prokuratora, prawnika z Ordo Iuris, pokrzywdzonych, przedstawiciela KPH, obrończyni oskarżonego i samego oskarżonego. Sąd słusznie uznał, że zachowanie oskarżonego nie zawierało znamion przestępstwa. Uzasadniając decyzję o umorzeniu, sąd podkreślił, że intencje oskarżonego mogły zostać celowo wypaczone, co może świadczyć o nietolerancji, jeśli nie dyskryminacji, grupy mniejszościowej osób LGBT.

Marsz Równości niesie ideę miłości i szacunku

15 marca 2022 roku, po rozpoznaniu zażaleń prokuratury i prawnika Ordo Iuris, Sąd Okręgowy w Częstochowie utrzymał postanowienie w mocy. Uzasadniając to rozstrzygnięcie, wskazał m.in., że marsz równości niesie ideę “równości ludzi, braku dyskryminacji, miłości i szacunku do człowieka”, a hasła, którymi posługiwały się osoby biorące udział w marszu (takie jak tolerancja) “w sposób wyrazisty odbiegały od wulgaryzmów jakie padały ze strony obserwatorów”. Sąd podkreślił również, że wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem jest symbolem matki “kochającej swoje dziecko, kochającej wszystkie dzieci, miłości idealnej i bezwarunkowej”. W ocenie sądu zatem, umieszczenie kolorowej tęczy w miejscu aureoli nie może być odbierane jako obrażanie uczuć religijnych – atak na wartości chrześcijańskie.

Skarga nadzwyczajna Ziobry

Postanowieniem z 2022 roku, sąd okręgowy zakończył więc prawomocnie sprawę. Jednakże, rozstrzygnięcie to zostało podważone przez Prokuratora Generalnego, który wykorzystał . przysługujące mu uprawnienie i wniósł skargę nadzwyczajną. Jest to ekstraordynaryjny środek prawny, wprowadzony w 2018 roku pozwalający na podważenie niemalże każdego orzeczenia sądu powszechnego, w tym również tych kończących prawomocnie sprawę. Z uzasadnienia skargi, której odpis został doręczony przedstawicielowi KPH na początku kwietnia 2023 roku, wynika, że Prokurator Generalny domaga się uchylenia zapadłych w sprawie postanowień i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania, gdyż uczucia religijne, zważywszy na ich charakter, wymagają szczególnej ochrony prawnej.

Działanie Prokuratora Generalnego nie dziwi. Przestępstwo obrazy uczuć religijnych to najbardziej upolityczniony przepis kodeksu karnego, służący do petryfikacji debaty publicznej i stanowiący instrument cenzury sztuki. Zarówno prokuratura, jak i Ordo Iuris usilnie próbują doprowadzić do skazania osoby, które miały publicznie eksponować wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej z tęczową aureolą, choć w naszej ocenie brak jest ku temu jakichkolwiek prawnokarnych podstaw. Wysiłki te na szczęście spełzły na niczym, zapadały rozstrzygnięcia uniewinniający i umarzające postępowania. Można zatem mówić o paśmie klęsk zarówno prokuratury, jak i Ordo Iuris – wskazuje adw. Marcin Pawelec-Jakowiecki reprezentujący KPH w sprawie

Odnosząc się do samego narzędzia, zastosowanego przez Prokuratora Generalnego, adw. Marcin Pawelec-Jakowiecki wskazuje, że skarga nadzwyczajna to kontrowersyjna i relatywnie nowa instytucja prawna, umożliwiająca kwestionowanie praktycznie każdego prawomocnego rozstrzygnięcia. “Skargi nadzwyczajne rozpatruje specjalna izba Sądu Najwyższego (Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych), której status prawny jest kwestionowany”, dodaje przedstawiciel KPH.

KPH nadal wspiera niesłusznie oskarżonego uczestnika II Marszu Równości w Częstochowie, podejmując wszystkie, prawnie uzasadnione działania.