Oświadczenie KPH w sprawie publikacji „Lekcja Równości – materiały dla nauczycieli i nauczycielek.”

W związku z opublikowanym w dzisiejszej Rzeczpospolitej artykułem na temat publikacji KPH pt.: „Lekcja równości” oraz szeregiem późniejszych doniesień medialnych na ten temat publikujemy recenzję książki napisaną przez dr Marzannę Pogorzelską.

Książka Lekcja Równości – materiały dla nauczycieli i nauczycielek. Jak rozmawiać o orientacji seksualnej w szkole i wspierać młodzież to publikacja, która powstała jako odpowiedź na potrzeby wyrażone przez młodzież i kadrę szkolną w raporcie z badań przeprowadzonych w 2012 roku. Młodzież deklaruje takie potrzeby jak uzyskiwanie rzetelnej i naukowej wiedzy na temat orientacji seksualnych, otrzymywanie wsparcia ze strony nauczycieli w sytuacjach przemocy fizycznej i psychicznej oraz nieukrywanie prawdy o sobie przed kadrą i kolegami i koleżankami z klasy. Kadra pedagogiczna wyraziła jednoznacznie, że nie czują się wystarczająco kompetentni aby rozmawiać z młodzieżą o homo- i biseksualności ani reagować na częste na korytarzach szkolnych homofobiczne wyzwiska. Publikacja Lekcja Równości – materiały dla nauczycieli i nauczycielek. Jak rozmawiać o orientacji seksualnej w szkole i wspierać młodzież została objęta patronatem Pełnomocniczki Rządu ds. Równego Traktowania właśnie dlatego, że ma pomóc kadrze szkolnej wspierać młodzież zagrożoną dyskryminacją i przemocą. 

Książka zawiera odpowiedzi na pytania najczęściej nurtujące młodzież i jednocześnie takie, na które kadra często nie zna odpowiedzi. Dodatkowo mówi o wydarzeniach szkolnych, które mogą być wykluczające dla młodzieży LGBT i pokazuje metody włączania tej młodzieży. Z relacji napływających do KPH od uczniów i uczennic wynika, że młodzieży nieheteroseksualnej często odmawia się uczestnictwa wraz z partnerem lub partnerką w wydarzeniach związanych z obchodami Walentynek czy w studniówce, podczas gdy dla młodzieży heteroseksualnej jest to okazja do otwartego cieszenia się swoim związkiem i miłością. Materiały zawarte w publikacji pozwalają szkołom na egzekwowanie zasady równego traktowania bez względu na orientację seksualną młodzieży. 

W publikacji znajdują się także informacje, które wprost odpowiadają na wyrażoną przez nauczycieli i nauczycielki potrzebę uzyskania wiedzy, której w toku doskonalenia nie otrzymują: m.in. o ukrywanych dotąd przez biografów związkach jednopłciowych, w które wchodziły znane postaci polskiej i zagranicznej literatury i historii. Świadomość istnienia różnorodności orientacji seksualnych i tożsamości płciowych w obowiązującym programie szkolnym pozwala kadrze edukować bez tabu i przekazywać rzetelną wiedzę, w tym mówić o homoseksualności np. Aleksandra Wielkiego tak jak mówi się o heteroseksualności Adama Mickiewicza. Taka otwartość i szczerość w czasie lekcji buduje w młodzieży poczucie bezpieczeństwa i przeciwdziała osamotnieniu i izolacji. 

Praktyką cenioną od lat przez młodzież i nauczycieli jest rozmowa w czasie lekcji z przedstawicielami różnych grup mniejszościowych i organizacji, którzy potrafią przybliżyć problematykę dyskryminacji oraz uwrażliwić młodzież. Osobiste doświadczenia przekazywane przez nich są często cenniejsze niż wiedza podręcznikowa i umożliwiają bliższe poznanie tematyki, a co za tym idzie, są dla młodzieży narzędziem i motywacją do dawania wsparcia kolegom i koleżankom przynależącym do grup mniejszościowych. 

Książka została opublikowana w języku polskim, angielskim i słoweńskim dzięki Komisji Europejskiej w ramach programu Fundamental Rights & Citizenship Programme, DG Justice. Wyrażone w niej poglądy i opinie należą do autorów i autorek i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Komisji Europejskiej.

Zarząd Kampanii Przeciw Homofobii 

---

Recenzja: 

dr Marzanna Pogorzelska

Instytut Pedagogiki

Uniwersytet Opolski 

Publikacja pt. Lekcja Równości. Materiały dla nauczycieli i nauczycielek. Jak rozmawiać o orientacji seksualnej w szkole i wspierać młodzież to pozycja niezwykle potrzebna i ważna, lektura obowiązkowa dla każdego nauczyciela i nauczycielki.

Książka składa się z kilku, wzajemnie uzupełniających się części, które pozwalają osobom pracującym z młodzieżą krok po kroku oswoić się z tematyką dotyczącą osób LGBT.

Na początku, w Rozdziale 1, Ci z pedagogów, którzy mogą nie być przekonani o zasadności podejmowania tej problematyki w szkole dowiedzą się dlaczego nie powinno się jej pomijać i jak istotna jest ich otwarta i akceptująca postawa. W następnych częściach (Rozdziały 2,3,4) znajdujemy przystępnie objaśnione podstawowe pojęcia uzupełnione przykładami ze szkolnej rzeczywistości, oraz odpowiedzi na pytania, które nurtują samych nauczycieli i nauczycielki lub też mogą pojawić się na lekcjach. To, co czyni publikację szczególnie cenną jest rozdział pt. „Młodzież o sobie i o szkole” złożony z nigdy niewysłanych listów do nauczycieli i nauczycielek. Ta część to swoiste zaproszenie do prawdziwego świata naszych uczniów i uczennic i wgląd w ich autentyczną sytuację i odczucia.  Jeśli kogoś z nauczycieli i nauczycielek nie przekonają dane dotyczące skali homofobii w szkole, te listy nie pozostawią wątpliwości, że wspierające działanie kadry to rzecz bezcenna. Wreszcie, w publikacji nauczyciele i nauczycielki znajdą praktyczne metody wprowadzania tematyki LGBT podczas różnych zajęć, sposoby radzenia sobie z homofobią czy zasady prowadzenia rozmów wspierających z osobami, które się ujawniły. Ostatni rozdział dotyczący strategii szkoły to rzecz nowatorska, niewątpliwie wymagająca od pedagogów nowego spojrzenia na szkolne regulaminy i podjęcia działań w celu ich zmiany.

Zaletą książki jest język, uwzględniający obydwie płcie, co jest rzadkością nawet wśród publikacji dotyczących kwestii równościowych. Jednocześnie sama publikacja uwrażliwia nauczycieli i nauczycielki na kwestię świadomego i uważniejszego używania języka jako nośnika poglądów i ocen, a jest to problem na który zwykle nie zwraca się uwagi podczas przygotowywania pedagogów do zawodu. Podobnie rzecz się ma z brakiem przygotowania kadry pedagogicznej do radzenia sobie w konkretnych sytuacjach – omawiana książka może być psychologicznym wsparciem: uczy asertywności, ale też zwraca uwagę na konieczność przyjrzenia się własnym stereotypom i uprzedzeniom.

Nade wszystko zaś, publikacja mądrze przypomina po co w ogóle jest szkoła i jak w rzeczywistości powinny być wypełniane zobowiązania dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa, wszechstronnego rozwoju młodzieży, promowania tolerancji i równości. Omawiana pozycja wpisuje się w nurt tego typu publikacji opracowywanych w innych krajach europejskich przy aktywnym wsparciu władz oświatowych, które już jakiś czasu temu zrozumiały, że homofobia to problem, którego szkoła nie może lekceważyć.

Pozostaje mieć nadzieję, że książka dotrze do jak najszerszego grona pedagogów, nie wyłączając tych, którzy zarządzają edukacją.

Marzanna Pogorzelska, 31.01.2013