U nas bez zmian. 2 lata rządów Donalda Tuska

15 października 2023 roku, niesione_eni nadzieją na zmianę, zdecydowałyśmy_liśmy w rekordowych wyborach, że władza trafi do koalicji partii prodemokratycznych. Złożono nam bardzo konkretne obietnice: walka z mową nienawiści, związki partnerskie, naprawa systemu sądownictwa, ustawa liberalizująca prawo aborcyjne. Wśród pilnych spraw, do uregulowania przez decydentów i decydentki, znajduje się także godnościowy tryb uzgodnienia płci. Po dwóch latach rządów można śmiało powiedzieć: u nas bez zmian. Spójrzmy, co zadziało się w ciągu ostatnich 2 lat w kluczowych dla społeczności LGBT+ tematach.

Związki partnerskie

W przypadku związków partnerskich, po niemal 2 latach dyskusji, rozmów, rekordowych konsultacji publicznych i szerokiego poparcia społecznego, rząd nie przyjął projektu, Sejm nad nim nie pracuje, a ostatnie tygodnie przynoszą nam ustawę-propozycję, która zapewnia jeszcze mniejszy zakres ochrony związków niż mocno już kompromisowy projekt rządowy.

Wg najnowszego sondażu, przeprowadzonego przez firmę Opinia24, 54% ankietowanych opowiada się za wprowadzeniem w Polsce związków partnerskich.

Ochrona przed mową nienawiści i przestępstwami z nienawiści

To jedyny postulat, który został wprowadzony do umowy koalicyjnej. Początki prac nad nowelizacją kodeksu karnego były bardzo obiecujące. Nowelizacja proponowała rozszerzenie ochrony  kodeksowej ze względu na wiek, płeć, niepełnosprawność, orientację seksualną i tożsamość płciową. W toku prac wykreślono tożsamość płciową i chciano ograniczyć ochronę wyłącznie do osób, które rzeczywiście posiadają daną cechę, ale dzięki wytężonej pracy organizacji społecznych udało się wypracować dobry projekt, który został przegłosowany przez przez Sejm i Senat. Andrzej Duda skierował projekt do Trybunału Konstytucyjnego, a ten orzekł niekonstytucyjność nowelizacji. Krótko mówiąc, w zakresie ochrony przed nienawiścią wobec osób LGBT+, nic się nie zmieniło. 

Uzgodnienie płci

Choć postulat ten nie pojawił się wprost w programach wyborczych, organizacje od lat podnosiły konieczność zmiany sposobu, w jakim w Polsce dokonuje się uzgodnienia płci. Ówczesny Minister Sprawiedliwości, Adam Bodnar, wydał rozporządzenie, które nadawało sprawom o uzgodnienie płci wysoki priorytet. Ponadto skończono z praktyką wprowadzoną przez Zbigniewa Ziobro, by w sprawach o uzgodnienie płci obowiązkowo uczestniczyli prokuratorzy.

Orzeczenie Sądu Najwyższego wywróciło ustaloną od prawie 30 lat linię orzeczniczą i skierowało sprawy o uzgodnienie płci do rozpatrywania w trybie nieprocesowym. Jednocześnie zobowiązało ustawodawcę do wprowadzenia kompleksowego rozwiązania ustawowego. Wszystko wskazuje na to, że w tej kadencji rząd i parlament nie zajmą się tym tematem.

Czy cokolwiek zmieniło się na plus?

Z całą pewnością zmieniła się narracja wobec osób LGBT+. Widać to na przykładzie mediów publicznych, które odeszły od języka pogardy i nienawiści wobec naszej społeczności. Symboliczny wymiar miały przeprosiny Adama Bodnara, który jako Minister Sprawiedliwości, przeprosił osoby LGBT+ za lata systemowej przemocy i dyskryminacji przez państwo. Widzimy też zmianę w podejściu polityków_czek do kwestii równościowych.

Odczuwalną zmianą jest to, że po drugiej stronie pojawili_ły się partnerzy_ki, z którymi można rozmawiać.

Szkoda, że to nadal warstwa deklaracji, a nie realnych zmian.