Rusza kolejna edycja największego badania sytuacji społecznej osób LGBTA w Polsce – wypełnij ankietę

Przemoc, wykluczenie, samotność, ale też strategie przetrwania i potrzeba bezpieczeństwa – te doświadczenia zbyt rzadko trafiają do oficjalnych statystyk. Kampania Przeciw Homofobii, Lambda Warszawa, Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Myśli Politycznej im. Gabriela Narutowicza, Uniwersytet SWPS, Wydział Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku rozpoczynają kolejną edycję badania „Sytuacja społeczna osób LGBTA w Polsce” i zapraszają osoby LGBTA mieszkające w Polsce od co najmniej 2 lat, które ukończyły 13. lat, do wypełnienia anonimowej ankiety. Badanie trwa do 28 lutego 2026 roku, a jego wyniki opublikowane zostaną w formie raportu.

Widzialność zamiast milczenia

Badanie realizowane jest od 1994 roku, średnio co cztery lata i jest jedynym w Polsce tak szerokim, cyklicznym projektem, który dokumentuje realne warunki życia osób LGBTA, czyli lesbijek, gejów, osób spod parasola biseksualności, osób transpłciowych i aseksualnych. Pokazuje, jak wygląda ich codzienność – w rodzinie, pracy, szkole, ochronie zdrowia i w kontakcie z instytucjami państwa – oraz jak zmienia się ona na tle sytuacji politycznej i społecznej.

Cykliczne badania pozwalają precyzyjnie śledzić dynamikę zmian i sprawdzać, czy poziom bezpieczeństwa oraz akceptacji osób LGBTA w Polsce realnie rośnie, czy ulega regresowi – mówi dr Mikołaj Winiewski z Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW. – Dostarczają one twardych dowodów, które są niezbędne w debacie publicznej i pozwalają obalać szkodliwe mity. Dzięki nim społeczność LGBTA przestaje być „statystycznie niewidzialna”.

Dane, które mają realną moc zmiany

Wyniki badania są jednym z najważniejszych narzędzi rzeczniczych wykorzystywanych przez organizacje działające na rzecz praw osób LGBTA.

Dane z badania „Sytuacja społeczna osób LGBTA w Polsce” są dla Kampanii Przeciw Homofobii kluczowym punktem odniesienia w dialogu z politykami, administracją i instytucjami publicznymi – podkreśla Miko Czerwiński, osoba dyrektorska KPH. – Pozwalają w sposób wiarygodny pokazywać skalę dyskryminacji i przemocy oraz formułować konkretne rekomendacje zmian prawnych i polityk publicznych.

Jak dodaje dr Winiewski, liczby są nie do zignorowania:

Argumenty oparte na emocjach łatwo pominąć. Dane statystyczne – np. wzrost liczby osób chcących zawrzeć związki partnerskie z 49% w 2012 r. do blisko 70% w 2021 r. – wymuszają reakcję decydentów i dostosowanie prawa do realiów społecznych.

Fundament działań pomocowych

Dane z badania stanowią podstawę codziennej pracy organizacji wspierających osoby LGBTA w całej Polsce. Pozwalają nie tylko opisywać skalę problemów, ale przede wszystkim lepiej rozumieć, gdzie i w jakiej formie wsparcie jest najbardziej potrzebne – czy chodzi o pomoc psychologiczną, prawną, interwencję kryzysową, działania edukacyjne czy wsparcie osób doświadczających przemocy i wykluczenia.

To jedyne w Polsce tak kompleksowe i cykliczne badanie, które pozwala nam całościowo analizować sytuację społeczną osób LGBTA – podkreśla Karolina Gierdal, osoba z Zarządu Stowarzyszenia Lambda Warszawa. – Dla organizacji pomocowych to potężne narzędzie: dzięki niemu nie działamy „na wyczucie”, ale w oparciu o realne dane. Wyniki pokazują, jakie grupy są najbardziej narażone na kryzys, gdzie bariery systemowe są najsilniejsze i jakie formy wsparcia wymagają pilnego wzmocnienia.

Jak dodaje, regularność badania pozwala reagować na zmiany społeczne niemal w czasie rzeczywistym:

Porównując kolejne edycje, widzimy, jak decyzje polityczne, narracje medialne czy wydarzenia społeczne przekładają się na zdrowie psychiczne, poczucie bezpieczeństwa i dostęp do pomocy. To wiedza, która bezpośrednio wpływa na to, jakie programy uruchamiamy, gdzie kierujemy środki i jak projektujemy działania pomocowe, by były skuteczne i dostępne.

Dzięki badaniu organizacje mogą także lepiej argumentować potrzebę finansowania usług wsparciowych, wykazywać luki w systemie ochrony zdrowia i pomocy społecznej oraz przeciwdziałać marginalizacji osób, których doświadczenia często pozostają niewidoczne w oficjalnych statystykach.

Twój głos ma znaczenie

Każda wypełniona ankieta to kolejny głos, który pomaga pokazać prawdziwe doświadczenia osób LGBTA, przeciwdziałać ich niewidzialności i domagać się zmian opartych na faktach, a nie uprzedzeniach. Badanie skierowane jest do osób LGBTA mieszkających w Polsce od co najmniej dwóch lat, które ukończyły 13. rok życia. 

Wypełnij ankietę

Więcej informacji na temat badania

Udział w badaniu jest anonimowy, a zebrane dane posłużą zarówno do działań rzeczniczych, jak i do projektowania konkretnych form wsparcia tam, gdzie są one najbardziej potrzebne.

W sytuacji, gdy prawa i bezpieczeństwo osób LGBTA w Polsce wciąż są przedmiotem sporów politycznych, rzetelne dane stają się narzędziem zmiany. To dzięki nim organizacje społeczne oraz osoby decyzyjne mogą lepiej rozumieć rzeczywistość i podejmować działania odpowiadające na realne potrzeby społeczności.