Polska w homofobicznej czołówce Europy – zobacz mapę

18 punktów procentowych na 100 – to wynik Polski w tęczowym rankingu ILGA-Europe analizującym poziom równouprawnienia osób LGBTI w Europie. Wśród krajów Unii Europejskiej jedynie Łotwa uzyskała gorszy wyniki. Tak niskiej pozycji Polska nie zajęła jeszcze nigdy! 17 maja, kiedy na całym świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Przeciw Homofobii i Transfobii (IDAHOT) KPH wręczy posłom i posłankom tęczowe mapy ilustrujące sytuację osób LGBTI w Europie wraz z apelem o podjęcie działań na rzecz równouprawnienia.

Pobierz tęczową mapę ILGA-Europe tutaj

„Polska od kilku lat spada w rankingu ILGA-Europe. Europa idzie do przodu, a my stoimy w miejscu. Jeśli PiS utrzyma status quo w sprawach LGBT to pod koniec kadencji obecnego parlamentu będziemy bliżej putinowskiej Rosji niż Europy zachodniej” – tak zatrważająco słaby wynik Polski w tęczowym rankingu ILGA-Europe komentuje wiceprezeska KPH, Miroslawa Makuchowska. Od Malty, która zajęła pierwszą pozycję w rankingu, dzieli nas aż 70 punktów procentowych. Z Rosją różnimy się zaledwie o 11 punktów. Polska straciła aż 9 punktów procentowych w stosunku do zeszłorocznego wyniku, co obrazuje krytyczną sytuację osób LGBT w naszym kraju.

Tęczowy ranking ILGA-Europe, publikowany od ośmiu lat w okolicach Międzynarodowego Dnia Przeciw Homofobii i Transfobii przypadającego na 17 maja, ilustruje sytuację prawną i polityczną osób LGBTI (lesbijki, geje, osoby biseksualne, transpłciowe i interpłciowe) w Europie. W ciągu ostatnich 3 lat Polska systematycznie obniża swoją pozycję w tęczowym rankingu ILGA-Europe. W 2013 roku uplasowaliśmy się na 23 miejscu, przez kolejne dwa lata zajmowaliśmy 24 miejsce, a w tym roku spadliśmy na przedostatnią pozycję wśród krajów Unii Europejskiej, którą zajmujemy ex aequo z Litwą. „Powodem tak złego wyniku Polski nie jest zmiana sytuacji prawnej w naszym kraju, lecz podwyższanie standardów ochrony w innych krajach Europy” – tłumaczy wiceprezeska KPH.

Obecnie tylko 5 krajów członkowskich UE nie reguluje w żaden sposób sytuacji prawnej par jednopłciowych. Na 500 mln mieszkańców Unii Europejskiej dostępu do związków partnerskich i małżeństw jednopłciowych nie ma 75 mln osób, z których połowa to Polacy i Polki. Poza Polską pary jednopłciowe nie mają możliwości sformalizowania swoich związków jedynie w Bułgarii, Rumunii, Litwie i na Łotwie (11 maja, a więc już zakończeniu prac nad tęczowym rankingiem, związki partnerskie wprowadzono we Włoszech). 20 krajów należących do Unii ma różne rozwiązania dla par jednopłciowych, w tym w 9 obowiązuje równość małżeńska. W 11 krajach pary jednopłciowe mają prawo do adopcji zewnętrznej dzieci, a w 13 adopcji wewnętrznej. Obecnie wśród krajów UE zaobserwować można wyraźną tendencję podwyższania standardów ochrony prawnej osób LGBT.  Trend obejmuje nie tylko Europę zachodnią, ale również takie kraje jak Grecja, Cypr czy kraje byłej Jugosławii. Standardem w UE jest też ochrona osób LGB przed przestępstwami z nienawiści – odpowiednie uregulowania prawne istnieją w 18 krajach, w tym m.in. w Słowacji, Chorwacji, na Węgrzech, w Litwie i Rumunii. W Polsce przestępstwa motywowane homofobią i transfobią wciąż nie są traktowane jako przestępstwa z nienawiści. Rekordzistą jest katolicka Malta, która w przeciągu trzech lat poprawiła swój wynik o 53 punkty procentowe i obecnie z wynikiem 88% zajmuje pierwszą pozycję w rankingu.

Jakich praw brakuje w Polsce? Obecnie polskie prawo nie pozwala parom jednopłciowym na jakąkolwiek formę formalizacji ich związków. Osoby LGBT nie mogą liczyć na ochronę przed dyskryminacją w opiece zdrowotnej, edukacji oraz w dostępie do dóbr i usług (ustawa antydyskryminacyjna). Orientacja seksualna i tożsamość płciowa nie są uwzględniane w katalogu przesłanek w art. dotyczących przestępstw z nienawiści. Kolejnym ograniczeniem jest obowiązek rozwodu dla osób transpłciowych uzgadniających swoją płeć oraz brak zakazu dokonywania interwencji chirurgicznych bez świadomej zgody osób interpłciowych.